Akta Laut Wilayah 2021: Hak Terengganu atau Putrajaya?

PERTEMBUNGAN antara kerajaan negeri Terengganu dan Kerajaan Persekutuan berhubung Akta Laut Wilayah 2012 kini hangat diperkatakan.

Akta ini menetapkan sempadan maritim negeri sehingga tiga batu nautika dari garis air surut, tetapi Dewan Undangan Negeri (DUN) Terengganu telah menolak pemakaiannya, menganggap ia mengehadkan hak negeri.

Walau bagaimanapun, Pejabat Perdana Menteri menyatakan bahawa akta ini sah dan terpakai di seluruh negara, termasuk Terengganu.

Pendirian Kerajaan Persekutuan

Pejabat Perdana Menteri, dalam satu kenyataan, menegaskan bahawa Akta Laut Wilayah 2012 (Akta 750) telah dibuat dan diluluskan secara sah oleh Parlimen dan hanya boleh terbatal jika diisytiharkan oleh mahkamah.

Akta ini bertujuan menjaga keutuhan sempadan maritim Malaysia, melindungi hak kedaulatan negara, dan menjamin keselamatan serta integriti wilayah. Selain itu, ia memenuhi obligasi Malaysia di bawah Konvensyen Undang-Undang Laut 1982 (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS).

Walaupun DUN Terengganu telah menolak akta ini, Kerajaan Persekutuan menegaskan bahawa akta tersebut masih berkuat kuasa di seluruh Malaysia.

Ini menimbulkan persoalan tentang kuasa negeri dan pusat, serta kesan ke atas hak negeri untuk mengakses sumber semula jadi seperti minyak dan gas, yang penting untuk ekonomi Terengganu.

Pandangan Kerajaan Negeri Terengganu

Di Terengganu, Menteri Besar Datuk Seri Dr. Ahmad Samsuri Mokhtar mengetuai usaha menolak Akta Laut Wilayah 2012.

Beliau menyatakan bahawa had tiga batu nautika ini membataskan hak negeri untuk menerokai sumber maritim, yang merupakan komponen penting dalam ekonomi negeri.

Menurutnya, banyak medan minyak dan gas yang menghasilkan royalti untuk negeri ini terletak di luar sempadan tersebut, dan ini boleh membawa kesan ekonomi yang signifikan kepada Terengganu.

Sidang DUN Terengganu meluluskan usul menolak akta ini dengan persetujuan sebulat suara. Ahmad Samsuri juga menyatakan bahawa akta ini tidak memenuhi syarat seperti yang ditetapkan dalam Perkara 2(b) dan Perkara 38(4) Perlembagaan Persekutuan.

Ini memberikan gambaran bahawa negeri ini berpendapat haknya telah dilanggar oleh akta tersebut.

Reaksi Terhadap Penolakan Akta

Tindakan Terengganu menolak akta ini mendapat kritikan daripada beberapa pihak, termasuk Menteri Komunikasi Fahmi Fadzil, yang menyifatkan tindakan tersebut sebagai hipokrit.

Fahmi menyatakan bahawa semasa akta ini dibahas dan diluluskan di Parlimen pada tahun 2012, tidak ada bantahan daripada wakil Terengganu, termasuk Presiden PAS.

Selain itu, PAS, yang merupakan sebahagian daripada Kerajaan Persekutuan dari 2020 hingga 2022, tidak melakukan apa-apa untuk meminda akta tersebut ketika mereka berkuasa.

Implikasi dan Penyelesaian

Pertikaian ini bukan sekadar mengenai sempadan maritim, tetapi juga tentang keadilan, hak negeri, dan hubungan antara negeri dan pusat dalam konteks Malaysia sebagai negara persekutuan.

Ia menimbulkan persoalan sama ada had tiga batu nautika itu adil, dan adakah ia bertujuan mengekalkan kawalan pusat terhadap sumber maritim.

Untuk menyelesaikan pertikaian ini, dialog dan perundingan diperlukan. Kerajaan negeri dan Kerajaan Persekutuan perlu mencari cara untuk menyeimbangkan hak dan tanggungjawab dalam konteks negara persekutuan.

Penyelesaian melalui perundingan atau pindaan akta boleh menjadi satu langkah positif untuk mengurangkan ketegangan dan memastikan hak negeri terpelihara. Jalan penyelesaian mungkin termasuk:

1. Membuka perbincangan antara kedua-dua pihak untuk mencari penyelesaian yang adil. Ini mungkin termasuk pemetaan semula sempadan maritim atau perkongsian hasil minyak dan gas antara pusat dan negeri.

2. Kerajaan Persekutuan boleh mempertimbangkan pindaan Akta Laut Wilayah 2012 untuk membenarkan fleksibiliti dalam menentukan sempadan maritim, terutama bagi negeri-negeri yang bergantung pada hasil minyak dan gas.

3. Oleh kerana Perkara 38(4) memerlukan persetujuan Majlis Raja-Raja untuk perubahan sempadan negeri, penglibatan mereka dalam dialog boleh membantu memastikan penyelesaian yang sah dan diterima.

Impak Kepada Negeri Lain

Walaupun fokus isu ini adalah Terengganu, penting untuk memahami bahawa Akta Laut Wilayah 2012 boleh memberi kesan kepada negeri-negeri lain yang mempunyai kepentingan maritim.

Negeri-negeri seperti Sarawak dan Sabah, yang juga mempunyai sumber minyak dan gas, mungkin juga terkesan oleh akta ini.

Oleh itu, penyelesaian kepada konflik ini bukan sahaja relevan untuk Terengganu tetapi juga untuk negeri-negeri lain dalam Malaysia.

Masa Hadapan Hubungan Terengganu dan Kerajaan Pusat

Penyelesaian kepada konflik ini amat penting untuk memastikan hubungan yang stabil dan adil antara negeri dan pusat.

Keputusan mahkamah dan perundingan antara kedua-dua pihak akan memainkan peranan penting dalam menentukan masa hadapan hubungan antara negeri dan pusat dalam konteks Malaysia sebagai negara persekutuan.

Adakah konflik ini menjadi titik permulaan untuk perubahan yang lebih positif dalam cara Malaysia menguruskan hubungan antara negeri dan pusat, atau adakah ia akan menjadi satu lagi episod dalam drama politik Malaysia?

Masa akan menentukan, tetapi tindakan yang diambil sekarang akan memberi kesan kepada masa hadapan politik dan ekonomi negara. - DagangNews.com

Wan Mohd Farid Wan Zakaria adalah Pensyarah Kanan Fakulti Pengurusan & Perniagaan UiTM Cawangan Johor, Kampus Segamat

KLIK DI SINI UNTUK KOLEKSI ARTIKEL EKSPONEN