Masih ada isu besar yang belum selesai dalam pelaksanaan 5G

KUALA LUMPUR 8 April - Semalam (8 April), syarikat telekomunikasi Big-Four Malaysia – Celcom Axiata Bhd, Digi Telecommunications Sdn Bhd, Maxis Bhd dan U Mobile Sdn Bhd – mengeluarkan kenyataan bersama berhubung pendirian mereka terhadap tawaran capaian rujukan (RAO) Digital Nasional Bhd (DNB) yang kemudiannya ditarik balik pada sebelah malam.

Portal DagangNews yang dihubungi wakil daripada syarikat telco tersebut hampir pukul 9 malam tadi dimaklumkan bahawa penarikan balik kenyataan media itu disebabkan terdapat `salah faham'.

Pada asasnya, pengendali rangkaian mudah alih (MNO) mengakui bahawa mereka masih belum bersetuju dengan syarat utama dalam RAO yang diterbitkan baru-baru ini oleh DNB, pembekal eksklusif rangkaian 5G milik kerajaan.

Tetapi memandangkan kenyataan bersama itu telah ditarik balik, tiada siapa yang tahu dengan pasti apakah pendirian terkini empat MNO yang kekal dalam teka-teki apakah akan menerima teknologi 5G setelah Telekom Malaysia Bhd dan YTL Communications Sdn Bhd sahaja bersetuju mendaftar dengan model Rangkaian Borong Tunggal DNB.

Presiden/CEO Pemikir EMIR Research Datuk Wira Dr Rais Hussin yang muncul sebagai seorang pengkritik DNB yang paling lantang sejak kebelakangan ini menegaskan bahawa terdapat keperluan untuk mengkaji secara menyeluruh kebimbangan yang sebelum ini dibangkitkan oleh MNO dengan DNB dan Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) serta prinsip utama dalam RAO tersebut berhubung dengan amalan terbaik industri.

“Memandangkan MNO secara khusus menyebut prinsip-prinsip utama (dalam kenyataan bersama yang ditarik balik), bahagian 'Prinsip Am' RAO adalah permulaan yang baik kerana perselisihan asas mengenai perkara ini mungkin mempunyai implikasi tentang bagaimana pihak dalam perjanjian akan mentafsir bahagian lain RAO,” katanya kepada FocusM.

Sebagai contoh, Rais menyatakan bahawa klausa "Prinsip Umum" nampaknya menafikan bahawa "pelanggan pengguna akhir" juga dikongsi oleh DNB.

“Dalam erti kata lain, jika MNO menggunakan perkhidmatan yang disediakan oleh DNB, maka mungkin MNO berpandangan bahawa DNB juga sepatutnya mempunyai sedikit liabiliti ke atas pelanggan pengguna akhir tersebut. Sebaliknya, prinsip umum menafikan perkara ini,” dedah Rais.

“Perlu diingat bahawa tawaran untuk memiliki MNO sebagai pemegang saham DNB di hadapan mungkin dilihat oleh MNO sebagai ‘usahasama’ antara DNB dan MNO, dan rakan kongsi JV berkongsi tanggungjawab dan liabiliti.”

Secara lebih luas, Rais berkata nampaknya terdapat suara bukan tunggal dalam kalangan MNO mengenai isu DNB yang akan menunjukkan bahawa kumpulan MNO yang berbeza akan mempunyai pandangan perniagaan yang berbeza tentang cara 5G harus dilancarkan – dan cara harga harus dikenakan.

"MNO ini mempunyai saiz yang berbeza, memiliki bahagian aset infrastruktur yang berbeza, dan memberi tumpuan kepada segmen pasaran yang berbeza dalam geografi yang berbeza," katanya.

"Oleh itu, perbezaan ini mungkin bercanggah dengan klausa 'tidak diskriminasi', dan boleh menjadi sebab untuk definisi 'pencari akses' dilihat sebagai tidak menguntungkan sesetengah MNO."

RAO mentakrifkan "pencari akses" sebagai "penyedia kemudahan rangkaian, pembekal perkhidmatan rangkaian, pembekal perkhidmatan aplikasi atau pembekal perkhidmatan aplikasi kandungan yang merupakan pemegang lesen seperti yang ditakrifkan dalam Akta dan yang membuat permintaan bertulis untuk akses kepada Perkhidmatan".

Ini bermakna akses kepada Rangkaian 5G DNB tidak terhad kepada MNO tetapi termasuk pencari akses borong - dan runcit - dan juga rangkaian persendirian.

“RAO mungkin tidak menyatakan ambang tertentu atau komitmen minimum kepada sebahagian daripada rangkaian 5G DNB yang bermakna pemain yang lebih kecil akan melompat masuk dengan mengorbankan penguasaan pasaran pemain yang lebih besar,” saran Rais.

“Ini hanyalah pemeriksaan umum bagi beberapa klausa utama. Dokumen RAO mempunyai ratusan klausa yang MNO tidak bersetuju secara khusus, atau secara umum disebabkan oleh takrifan dan klausa berkenaan prinsip umum.”

Oleh itu, tidak dapat dielakkan bahawa akan berlaku pertembungan kepentingan, terutamanya apabila kepentingan perniagaan MNO bercanggah dengan kepentingan DNB, menurut Rais.

“Seperti yang dinyatakan sebelum ini, model ‘diterajui bekalan’ DNB akan menghadapi cabaran dengan model perniagaan ‘didorong permintaan’ yang diutamakan oleh MNO. Kepentingan mungkin bukan sahaja bertembung antara DNB dan MNO tetapi juga antara MNO (sendiri),” katanya.

“Bagaimanapun, kedua-dua DNB dan MNO (dan pihak berkepentingan lain yang berkaitan seperti Kementerian Kewangan dan SKMM) mesti berusaha untuk mencapai penyelesaian menang-menang kerana apa yang dipertaruhkan – pihak yang rugi atau penerima manfaat daripada pelancaran 5G yang dirancang – adalah rakyat dan negara.” – DagangNews.com