Tabung Kewangan Asia: Perlu atau tidak?

Apakah kebolehan Tabung Kewangan Asia (AMF)? Tabung Kewangan Antarabangsa sebagai contoh. 

Tabung Kewangan Antarabangsa – bersama-sama Bank Dunia yang menjadi Pertubuhan Perdagangan Dunia – diwujudkan pada Persidangan Bretton Woods pada Julai 1944.

Matlamatnya adalah untuk mewujudkan sistem antarabangsa yang akan menyelesaikan masalah yang menjejaskan perdagangan dan hubungan kewangan semasa tempoh antara perang.

Manipulasi mata wang telah membawa kepada dasar perdagangan perlindungan yang membahayakan perdagangan dan perdagangan antarabangsa.

Keutamaan tarif dalam empayar British juga telah mengehadkan peluang perdagangan untuk tanah jajahan. Beberapa negara, terutamanya Jerman, telah mengalami hiperinflasi dalam tempoh antara perang, dan secara amnya dipercayai bahawa aliran modal tidak stabil.

Kewujudan sistem antarabangsa dipersetujui untuk menangani kekurangan ini dengan menekankan kepentingan sistem perdagangan pelbagai hala terbuka; ketiadaan kawalan ke atas pembayaran antarabangsa untuk urus niaga yang berkaitan dengan perdagangan barangan dan perkhidmatan; dan sistem pariti kadar pertukaran yang dikaitkan dengan emas melalui dolar Amerika Syarikat.

Sistem Bretton-Wood telah berkembang dari semasa ke semasa melalui dua dimensi penting. Pertama, sistem nilai tara bagi kadar pertukaran yang ditambat telah, di banyak negara, memberi laluan kepada sistem kadar pertukaran yang fleksibel di mana bank pusat di setiap bidang kuasa bertanggungjawab ke atas dasar monetari dengan objektif untuk mencapai kestabilan monetari dan kewangan domestik dan bukannya mempertahankan nilai tara tertentu
untuk mata wang.

Kedua, liberalisasi aliran modal antarabangsa telah membawa kepada peningkatan yang ketara dalam aliran sedemikian yang membolehkan negara membiayai pelaburan domestik melalui pinjaman luar tetapi juga menyebabkan ekonomi mengalami kejutan yang berpunca daripada pasaran modal antarabangsa.

Peranan Tabung Kewangan Antarabangsa telah berkembang seiring dengan sistem monetari antarabangsa. Daripada memberi tumpuan kepada kestabilan kadar pertukaran semata-mata, IMF kini memberi tumpuan kepada dasar monetari, kewangan dan fiskal secara lebih umum dalam kerja pengawasan dua hala dan pelbagai halanya.

Ia juga telah berkembang menjadi sebuah institusi yang menyediakan pembiayaan kepada negara yang mempunyai keperluan imbangan pembayaran, sekali gus menyediakan apa yang dirujuk sebagai jaringan keselamatan antarabangsa untuk ekonomi yang mengalami kesukaran.

Pada masa yang sama, peningkatan pesat dalam perdagangan antarabangsa dan aliran modal telah memihak kepada penggunaan dolar Amerika Syarikat oleh sektor swasta sebagai mata wang yang paling sesuai untuk denominasi pembayaran, sehingga setakat ini ia merupakan mata wang yang paling kerap digunakan dalam urus niaga pertukaran asing.

Ini bukanlah satu evolusi yang secara langsung hasil daripada IMF sebagai sebuah institusi. Ia kerana daripada
Amerika Syarikat yang mempunyai pasaran kewangan yang terbesar dan paling terbuka di mana individu, firma, bank, dan institusi rasmi boleh meminjam dan meminjamkan secara bebas dan, sebahagian besarnya, dengan selamat.

Berdasarkan latar belakang ini, apakah masalah sistemik yang mungkin diselesaikan oleh penubuhan Tabung Kewangan Asia?

Kita boleh mula dengan penyediaan jaringan keselamatan kewangan serantau yang membolehkan negara meminjam sekiranya menghadapi masalah pembayaran luar.

Kemudahan sedemikian telah pun wujud dalam bentuk Chiang Mai Initiative Multilateralization (CMIM) yang ditubuhkan oleh negara ASEAN+3 (sepuluh anggota ASEAN ditambah Republik Rakyat China, Jepun dan Republik Korea).

Ini adalah perjanjian pertukaran kontrak antara negara yang terlibat di mana ahli boleh meminjam untuk membiayai keperluan kecairan imbangan pembayaran jangka pendek, dan ia menyediakan jaringan keselamatan kewangan
serantau sama seperti kemudahan pinjaman IMF menyediakan jaringan keselamatan kewangan global.

Seperti yang dinyatakan, IMF menjalankan pengawasan ke atas dasar ekonomi negara anggota dengan objektif untuk mengurangkan secara awal kemungkinan mereka perlu memanfaatkan kemudahan pinjamannya.

Begitu juga, negara ASEAN+3 negara menubuhkan AMRO-Asia (ASEAN+3 Macroeconomic Research Office) yang beribu pejabat di Singapura.

Di samping menjalankan pengawasan dasar ekonomi negara anggota, peranan utamanya terdiri daripada menyokong CMIM dan menyediakan bantuan teknikal kepada negara anggota.

Dengan kewujudan CMIM dan AMRO-Asia nampaknya tidak perlu untuk mewujudkan Dana Kewangan Asia untuk menjalankan pengawasan makroekonomi, pinjaman sokongan imbangan pembayaran jangka pendek, dan bantuan teknikal.

Setakat mana fungsi ini perlu diperkukuh atau diubah suai, nampaknya lebih cekap untuk melakukannya dalam rangka kerja institusi sedia ada daripada menubuhkan institusi baharu.

Bagaimana pula dengan percubaan untuk mengurangkan peranan dolar AS dalam transaksi pembayaran serantau? Ambil perhatian bahawa kepentingan dolar AS dalam pembayaran antarabangsa telah berkembang secara organik melalui keputusan oleh mereka yang terlibat dalam pembayaran tersebut dan bukan melalui dekri oleh mana-mana institusi rasmi.

Dan seperti yang telah dinyatakan, evolusi kebanyakannya adalah hasil daripada saiz pasaran kewangan AS dan ekonomi AS secara amnya, bersama-sama dengan apa yang dipanggil luaran rangkaian yang membayangkan bahawa faedah kepada unit individu menggunakan mata wang tertentu dalam urus niaga meningkat. apabila individu lain turut menggunakannya.

Luaran rangkaian ini biasanya membayangkan bahawa satu mata wang akan menjadi mata wang yang dominan dalam sistem ekonomi bersepadu.

Walau bagaimanapun, teknologi pembayaran baharu yang menjadikan sistem pembayaran negara saling beroperasi tanpa perlu bergantung pada sistem pemesejan kewangan seperti SWIFT mungkin menjimatkan untuk menyelesaikan beberapa transaksi dengan wilayah tertentu dalam mata wang tempatan.

Perkara ini telah dibincangkan dalam kalangan negara-negara ASEAN khususnya dan memorandum persefahaman telah ditandatangani dan dilaksanakan bagi tujuan ini. AMRO-Asia sedang mengkaji bagaimana untuk membangunkan lagi penyelesaian mata wang tempatan sedemikian.

Sekali lagi, nampaknya tidak perlu untuk mewujudkan dan AMF untuk mempromosikan penggunaan mata wang tempatan dalam perdagangan dan pinjaman. Institusi sedia ada sudah pun meneroka kos, faedah dan modaliti untuk berbuat demikian. - DagangNews.com

Prof. Hans Genberg merupakan Profesor Ekonomi di Asia School of Business dan Pengarah Kanan Program Perbankan Pusat dan Kewangan.

Pandangan yang dikongsi dalam ulasan ini adalah pendapat beliau sendiri.