Benarkah kerajaan guna kuasa sekat Kebebasan Media di Malaysia?

INDEKS Kebebasan Media Dunia 2024 oleh Reporters Without Borders (RSF) baru-baru ini mendedahkan kejatuhan drastik kebebasan media di Malaysia.

Dalam masa satu tahun, kedudukan Malaysia menjunam dari tangga ke-73 ke tangga ke-107, menggambarkan masalah serius dalam tekanan politik dan campur tangan kerajaan terhadap media.

Laporan ini seharusnya menjadi ‘wake-up call’ untuk kerajaan Malaysia, tetapi apakah tindak balas yang diharapkan daripada pihak berkuasa yang tampaknya semakin berusaha untuk mengawal naratif media?

ARTIKEL BERKAITAN: Penarafan kebebasan akhbar Malaysia menjunam ke tangga 107 dalam penilaian pertama di bawah kerajaan Anwar

Mengapa Kebebasan Media Penting dalam Demokrasi

 Kebebasan media adalah tonggak demokrasi yang sihat dan berfungsi. Ia memastikan bahawa rakyat menerima maklumat yang tidak berat sebelah, dan membolehkan wartawan untuk melaporkan dengan jujur dan tanpa rasa takut terhadap tindak balas.

Namun, penurunan drastik dalam kedudukan Malaysia menunjukkan bahawa kerajaan tampaknya semakin berminat untuk menyekat kebebasan ini.

Adakah kerajaan takut dengan kebenaran atau ia hanya ingin memastikan bahawa hanya naratif tertentu yang disampaikan kepada rakyat?

Tekanan Politik dan Campur Tangan Kerajaan

Campur tangan kerajaan dalam media adalah faktor utama di sebalik penurunan kebebasan media di Malaysia.

Kerajaan menggunakan pelbagai undang-undang dan peraturan untuk mengawal maklumat dan menekan wartawan yang cuba melaporkan isu-isu sensitif.

Dalam beberapa kes, kerajaan menggunakan undang-undang keselamatan untuk menapis berita dan menghukum mereka yang dianggap sebagai ancaman kepada kestabilan negara.

Adakah ini petunjuk bahawa kerajaan lebih mementingkan imejnya daripada hak rakyat untuk mengetahui kebenaran?

Selain itu, tekanan politik terhadap wartawan juga semakin meningkat. Ancaman fizikal dan tindakan undang-undang menjadi perkara biasa, membuatkan wartawan lebih berhati-hati dalam liputan mereka.

Bagaimana kita boleh bercakap tentang kebebasan media jika wartawan terpaksa bekerja dalam suasana yang penuh ketakutan dan tekanan? Seolah-olah kerajaan mahu media menjadi alat propagandanya, bukan suara rakyat.

Ancaman Maklumat Palsu dan Manipulasi Teknologi

Teknologi seperti generatif AI dan deepfakes membawa cabaran baru dalam dunia media.

Pihak-pihak yang berkepentingan boleh menggunakan teknologi ini untuk menyebarkan maklumat palsu dan propaganda politik, yang boleh menjejaskan proses pilihan raya dan menyesatkan rakyat.

Kerajaan sering menggunakan ancaman ini sebagai alasan untuk mengawal media sosial dan internet, tetapi adakah tindakan mereka benar-benar untuk melindungi rakyat, atau hanya untuk memastikan bahawa maklumat yang kritikal terhadap mereka tidak tersebar?

Langkah dan Tindakan Proaktif untuk Memperbaiki Kebebasan Media

Dalam usaha memperbaiki kebebasan media, kerajaan perlu mengambil langkah-langkah proaktif dan bukan sekadar mengeluarkan kenyataan yang berbunyi baik tetapi kosong.

Penubuhan Majlis Media Malaysia (MMC), sebuah badan kawal selia kendiri yang bebas, boleh menjadi satu permulaan yang baik.

Namun, ia hanya akan berkesan jika benar-benar bebas daripada campur tangan politik.

Malaysia juga boleh mengambil pelajaran daripada negara-negara yang mempunyai rekod baik dalam kebebasan media. Norway, Finland, Sweden, New Zealand, dan Kanada mempunyai undang-undang yang melindungi wartawan dan memastikan kebebasan bersuara dihormati.

Adakah Malaysia bersedia belajar daripada mereka atau mahu terus berada dalam kumpulan negara yang mengawal media dan menekan wartawan?

Langkah konkrit yang boleh diambil termasuk:

1. Menggubal undang-undang yang melindungi wartawan daripada tekanan politik dan tindakan undang-undang yang tidak adil.
2. Memberi kebebasan kepada media untuk melaporkan tanpa campur tangan kerajaan.
3. Menyediakan platform untuk melaporkan penyalahgunaan kuasa tanpa rasa takut terhadap tindak balas.
4. Menggalakkan ketelusan dalam pentadbiran kerajaan melalui media yang bebas dan terbuka.
5. Meningkatkan kesedaran awam tentang kepentingan kebebasan media dan hak rakyat untuk mengetahui kebenaran.

 Harapan untuk Masa Hadapan

Penurunan Malaysia dalam Indeks Kebebasan Media Dunia menunjukkan bahawa langkah serta tindakan proaktif diperlukan segera untuk melindungi kebebasan bersuara dan menyediakan persekitaran yang selamat bagi wartawan.

Jika kebebasan media terus disekat, ia akan membawa kepada kemerosotan demokrasi dan integriti negara. Wartawan tidak boleh berfungsi dalam suasana yang penuh tekanan, dan rakyat berhak menerima maklumat yang tepat dan bebas daripada pengaruh politik.

Kerajaan Malaysia perlu memahami bahawa kebebasan media adalah kunci kepada demokrasi yang berfungsi. Sekiranya kerajaan terus mengekalkan pendekatan yang menindas, ini hanya akan merosakkan reputasi negara di peringkat antarabangsa.

Adakah kita ingin Malaysia dikenali sebagai negara yang menekan kebebasan bersuara, atau sebagai negara yang menghormati hak asasi manusia dan demokrasi?

Pilihan ada di tangan kita.

Wan Mohd Farid Wan Zakaria adalah Pensyarah Kanan Fakulti Pengurusan & Perniagaan UiTM Cawangan Johor, Kampus Segamat

KLIK DI SINI UNTUK KOLEKSI ARTIKEL EKSPONEN