Mengenali Hamas dan Fatah

Di Jordan, saya sempat melawat perumahan para pemimpin Fatah yang mengejutkan kerana pemimpin Fatah tidak tinggal di Tebing Barat, Palestin. Saya di bawa ke rumah-rumah mereka yang besar tersergam.

Sedang pertemuan saya dengan pemimpin Hamas di Gaza tinggal di kawasan pelarian yang padat. Ini mengejutkan saya kerana menzahirkan perbedaan antara Fatah dan Hamas.

Hamas dan Fatah adalah dua parti yang paling dominan dalam kancah politik Palestin. Pada Oktober 2017, kedua-dua pergerakan itu mengumumkan telah mencapai perjanjian untuk menamatkan perpecahan selama sedekad yang membawa mereka kepada konflik bersenjata pada 2007.

Hamas telah menjadi pemerintah de facto di Semenanjung Gaza sejak 2007, selepas menewaskan parti Fatah yang telah lama dikuasai Presiden Mahmoud Abbas dalam pilihan raya parlimen.

Ideologi Hamas ialah Islam manakala Fatah pula Sekular. Dengan strategi ke arah Israel, Hamas membawa penentangan bersenjata manakala Fatah membawa rundingan.

Hamas tidak mengiktiraf Israel, tetapi menerima negara Palestin di sempadan 1967.

Fatah mengiktiraf Israel, mahu membina sebuah negara di sempadan 1967. Hamas kemudian menolak Fatah keluar dari Gaza apabila Fatah enggan mengiktiraf keputusan undian itu.

Walaupun kedua-dua kumpulan itu berusaha ke arah matlamat yang sama untuk membina negara Palestin di wilayah yang diduduki Israel pada tahun 1967, yang terdiri daripada Baitulmaqdis Timur, Semenanjung Gaza dan Tebing Barat, terdapat beberapa perbezaan yang ketara.

Fatah ialah akronim terbalik untuk Harakat al-Tahrir al-Filistiniya atau Gerakan Pembebasan Kebangsaan Palestin. Perkataan Fatah bermaksud menakluk.

Gerakan sekular itu diasaskan di Kuwait pada akhir 1950-an oleh diaspora Palestin selepas Nakba 1948, pembersihan etnik Palestin oleh gerakan Zionis yang bertujuan untuk mewujudkan negara moden Yahudi.

Fatah diasaskan oleh mendiang presiden Yasser Arafat, pembantu Khalil al-Wazir dan Salah Khalaf, dan Mahmoud Abbas, yang merupakan presiden. Fatah didasarkan pada perjuangan bersenjata menentang Israel untuk membebaskan Palestin. Sayap tentera utama ialah al-Asifah, atau Ribut.

Perjuangan Fatah menentang pendudukan Israel bermula pada tahun 1965. Kebanyakan operasi bersenjatanya dijalankan dari Jordan dan Lubnan.

Di bawah Yasser Arafat, dan selepas Perang Arab-Israel 1967, Fatah menjadi parti dominan dalam PLO, yang terdiri daripada banyak parti politik Palestin. PLO telah diwujudkan pada tahun 1964 dan bertindak sebagai wakil rakyat Palestin di PBB.

Selepas ditolak keluar dari Jordan dan Lubnan pada 1970-an dan 1980-an, Fatah mengalami perubahan asas, memilih untuk berunding dengan Israel. Orang Arab pada dasarnya membantu memaksa Fatah bersetuju untuk mengambil laluan diplomatik.

Pada 1990-an, PLO pimpinan Fatah secara rasmi meninggalkan penentangan bersenjata dan menyokong Resolusi 242 Majlis Keselamatan PBB, yang menyeru untuk membina sebuah negara Palestin di sempadan 1967 bersama sebuah negara Israel.

PLO kemudiannya menandatangani Perjanjian Oslo, yang membawa kepada penciptaan Pihak Berkuasa Kebangsaan Palestin, sebuah badan pemerintahan sendiri sementara yang bertujuan untuk membawa kepada sebuah Negara Palestin yang merdeka.

Hamas

Hamas ialah akronim untuk Harakat al-Muqawamah al-Islamiyya, atau Gerakan Penentangan Islam. Perkataan Hamas bermaksud semangat. Diasaskan di Gaza pada tahun 1987 oleh imam Sheikh Ahmed Yasin dan pembantu Abdul Aziz al-Rantissi sejurus selepas permulaan Intifada pertama, atau pemberontakan.

Bermula sebagai cabang Ikhwanul Muslimin di Mesir dan mewujudkan sayap tentera, Briged Izz al-Din al-Qassam, untuk meneruskan perjuangan bersenjata menentang Israel. Juga menyediakan program kebajikan sosial kepada mangsa Palestin.

Hamas mentakrifkan dirinya sebagai "gerakan pembebasan dan penentangan negara Islam Palestin", menggunakan Islam sebagai kerangka rujukannya.

Pada 2017, Hamas mengeluarkan dokumen politik yang secara berkesan mendakwa memutuskan hubungan dengan Ikhwanul Muslimin dan menerima negara Palestin di sempadan 1967 dengan kepulangan pelarian Palestin.

Walaupun langkah itu menimbulkan kebimbangan di kalangan penyokong setianya  menyerah pada perjuangan Palestin, Hamas menambah klausa berikut,  “Hamas menolak sebarang alternatif kepada pembebasan Palestin sepenuhnya, dari sungai ke laut tetapi menganggap penubuhan negara Palestin yang berdaulat di sempadan 1967 sebagai formula konsensus nasional”.

Hamas percaya penubuhan Israel adalah haram sepenuhnya. Ini membezakannya daripada PLO dan Fatah, yang mana Hamas bukan ahli.

Hamas memasuki politik Palestin sebagai parti politik pada 2005 apabila terlibat dalam pilihan raya tempatan, dan memenangi kemenangan besar dalam pilihan raya parlimen pada 2006, menewaskan Fatah.

Sejak 2007, Israel telah melancarkan tiga peperangan menentang Hamas dan Semenanjung Gaza. Selepas Hamas memenangi pilihan raya pada tahun itu, Israel mengenakan sekatan kedap udara, sehingga perang terbaru.

Orang awam di Gaza telah menanggung beban pertempuran. Dalam serangan terakhir Israel, lebih 2,200 rakyat Palestin terbunuh, termasuk 500 kanak-kanak, dalam tempoh 50 hari. Hari ini, ribuan lagi menjadi syahid.

Tiada nilai untuk klausa di mana Hamas mengatakan  tidak akan berputus asa terhadap Palestin. Hamas telah menerima kompromi politik dan mereka tidak boleh berundur.

Semua rakyat Palestin mengimpikan untuk membebaskan Palestin, tetapi hari ini, mereka sedang berusaha untuk penyelesaian yang realistik. Memberi tumpuan kepada apa yang boleh mereka capai berbanding apa yang mereka harapkan untuk dicapai.

Perbezaan terbesar antara Hamas dan Fatah ialah sikap terhadap Israel. Walaupun Hamas telah berpegang teguh menggunakan penentangan bersenjata, Fatah percaya dalam berunding dengan Israel dan telah menolak sepenuhnya menggunakan serangan.

Perjanjian Oslo memberikan Israel kawalan penuh terhadap ekonomi Palestin serta hal-hal sivil dan keselamatan di lebih 60 peratus Tebing Barat. Palestin mesti berkoordinasi dengan pendudukan Israel mengenai keselamatan dan sebarang serangan penentangan bersenjata yang dirancang terhadap Israel. Ini dilihat sebagai sangat kontroversi dan dilihat oleh sesetengah pihak sebagai Fatah bekerjasama dengan pendudukan Israel.

Protes meletus di Tebing Barat apabila aktivis politik Palestin terkenal Basil al-Araj dibunuh oleh tentera Israel di Ramallah, selepas ditangkap oleh anggota keselamatan atas dakwaan merancang serangan. Mahmoud Abbas secara kerap dan secara terbuka mengutuk sebarang operasi penentangan bersenjata yang dilakukan oleh rakyat Palestin terhadap Israel.

Fatah tidak percaya pada kesahihan senjata Hamas yang mahu menamatkan penentangan di Gaza dan Hamas menolaknya. Dan jika Fatah menerima tentangan, Israel akan mengambil tindakan terhadap Fatah. Ini sudah pasti akan membawa kepada kemusnahan kerajaan perpaduan.

Tarikan Hamas terletak pada ideologinya, berbanding Fatah yang mempunyai lebih sokongan antarabangsa dan dilihat lebih selamat dari segi kewangan. Dari segi mendapatkan sokongan, kedua-duanya menggunakan taktik yang sangat berbeza.

Hamas, seperti Ikhwanul Muslimin, menggunakan aktivisme akar umbi untuk memberitahu orang ramai tentang ideologinya, di tempat-tempat seperti masjid dan universiti.

Fatah tidak lagi menjalankan latihan sedemikian, dan lebih bergantung pada penyediaan sokongan kewangan untuk mendapatkan pengikut. Kira-kira separuh daripada penyokong setia Fatah mendapat manfaat kewangan dan mendapat ganjaran seperti gaji dan jawatan tinggi  bersama keluarga mereka. Rezeki mereka terikat dengan kewujudan Fatah.

Ramai yang masih melihat Arafat sebagai pemimpin Palestin. Pada zamannya, sebelum menandatangani Perjanjian Oslo, parti itu menyokong penentangan bersenjata.

Ramai daripada mereka di jalanan yang menyokong Fatah berbuat demikian dari perspektif emosi  untuk slogan dan sejarah pergerakan itu  tanpa benar-benar memahami pandangan.

Sebaliknya, Hamas mempunyai asas kesetiaan yang berbeza dan mereka mempunyai orang yang bekerja untuk mempromosikan idea mereka, berbanding Fatah yang menggunakan wang untuk mengamankan pengikutnya.

Sewaktu bertanya pelajar Palestin di universiti Gaza, majoriti tidak tahu apa itu ideologi Fatah yang tidak mempunyai prinsip yang jelas. Saya pun tidak memahami dan menyokong Fatah kerana buat perjanjian dengan laknat Zionis. - DagangNews.com

Mohd Fudzail Mohd Nor telah aktif menulis di pelbagai medium termasuk sebagai kolumnis portal berita dan memenangi banyak hadiah sastera selama beliau berkelana di luar negara. Kolum Wainuiomata ini adalah bersempena nama bandar universiti beliau di New Zealand. - DagangNews.com

 

KLIK DI SINI UNTUK KOLEKSI ARTIKEL WAINUIOMATA