PENGKRITIK akademik dan sosial terkemuka Chandra Muzaffar menyifatkan keputusan pilihan raya UMNO terbaharu sebagai "prestasi terburuk dan memalukan", dan berkata trend penurunan parti serta penolakan pengundi adalah jelas kepada semua orang kecuali pucuk pimpinan.
Menurut beliau, walaupun isu rasuah yang melanda kepimpinan UMNO menjadi punca utama, keputusan pilihan raya negeri juga menunjukkan hilangnya kelompok pengundi pertengahan yang pernah menjamin kerajaan terus berkuasa suatu ketika dahulu.
Chandra berkata ini jelas dalam keuntungan yang diperoleh oleh PAS dan DAP, sambil menambah bahawa dalam kes PAS, rungutan seperti peningkatan kos sara hidup diluahkan melalui politik identiti.
"Rungutan sosio-ekonomi ini dapat diungkapkan melalui parti politik etno-agama. Ini bermain dengan sendirinya dalam pilihan raya negeri. Ia berlaku pada pilihan raya umum 2022, tetapi ia paling jelas ditunjukkan dalam pilihan raya negeri ini: rasuah dan hubungan antara rungutan sosio-ekonomi dan politik identiti," kata Chandra, yang merupakan salah seorang yang berperanan dalam gerakan reformasi pada akhir 1990-an dan pembentukan Parti Keadilan Nasional pada 1999, pelopor kepada PKR.
DAP dan naratif 'warga kelas kedua'
Chandra berkata faktor yang sama menjelaskan "kejayaan besar" DAP dalam pilihan raya negeri, di mana ia memenangi semua kecuali satu daripada jumlah 47 kerusi yang ditandinginya.
Beliau berkata sejak berkembang daripada PAP Singapura, parti itu sentiasa menjadi jurucakap bagi rungutan bukan Melayu di Malaysia.
"Bagaimana ia telah menggerakkan sokongannya, dan ia telah memainkan kad itu dengan berkesan dalam setiap pilihan raya."
Tetapi beliau berkata yang lebih penting ialah bagaimana rungutan sedemikian diutarakan, iaitu dengan menghujahkan bahawa orang bukan Melayu adalah "warganegara kelas kedua".
"Ia sangat berkesan apabila dibentangkan dalam istilah perkauman yang terang-terangan. Saya katakan ia adalah terang-terangan dan nyata kerana jika anda melihat kepada keseluruhan realiti dan keseluruhan landskap, adalah tidak betul untuk mengatakan bahawa orang bukan Melayu benar-benar terpinggir atau ditekan."
Beliau berkata selain pencapaian ekonomi, hak budaya dan pendidikan yang diberikan kepada masyarakat Cina di Malaysia adalah unik jika dibandingkan dengan masyarakat pasca kolonial lain.
Beliau juga berkata walaupun beberapa rungutan bukan Melayu adalah sah, terdapat "penyelewengan dan usaha mengelirukan" daripada segi ia diutarakan, mewujudkan jurang antara orang Melayu dan bukan Melayu.
"Sebab mengapa DAP dilihat dalam beberapa cara oleh orang Melayu, bukan hanya mereka dalam UMNO, adalah cara ia menyuarakan rungutan orang Cina," kata Chandra sambil menambah bahawa perkara yang sama juga berlaku kepada PAS apabila ia menyalurkan rungutan orang Melayu.
"Saya tidak mengatakan pakatan pemerintah bebas daripada dosa seperti itu; mereka juga bermain permainan ini tetapi dengan cara yang berbeza dan untuk tujuan yang berbeza."
Beliau berkata terdapat keperluan untuk bersikap jujur apabila bercakap tentang rungutan etnik, mengatakan kecenderungan untuk menjuarai sesuatu perlumbaan adalah lebih berbahaya sekarang berbanding sebelum ini.
"Parti politik etnik kini mendominasi. Gabungan politik masa lalu, walaupun kelemahannya, dapat mengekalkan jalan tengah. Jalan tengah ini telah hilang, dan sebaliknya anda mempunyai kuasa dominan yang bercakap bagi pihak satu komuniti terhadap yang lain."
Pilihan raya pada 12 Ogos 2023 menyaksikan enam kerajaan negeri kembali kepada status quo, dengan Pakatan Harapan (PH) mengekalkan Negeri Sembilan, Selangor, dan Pulau Pinang, manakala Kedah, Kelantan, dan Terengganu kekal di bawah Perikatan Nasional (PN).
Rakan PH, Barisan Nasional, yang diwakili tunggal oleh UMNO, ditewaskan sekali lagi oleh PN, hanya memenangi 19 daripada 108 kerusi yang ditandinginya - mengulangi kekalahan teruk yang diterimanya pada pilihan raya umum November apabila hanya memenangi 26 kerusi parlimen.
Sokongan orang Melayu yang sangat besar terhadap PN juga menyaksikan gabungan itu menafikan majoriti dua pertiga PH di Selangor manakala muncul lebih kuat di Pulau Pinang dan Negeri Sembilan.
'Formula kemenangan'
Chandra berkata keuntungan PAS dalam pilihan raya tidak mengejutkan, berkata kedua-dua parti dan Umno telah mendapat manfaat daripada kelemahan satu sama lain pada masa lalu.
Tetapi faktor yang lebih besar, katanya, ialah kebangkitan kesedaran Islam di kalangan orang Melayu Islam, sambil menambah bahawa ini boleh dilihat dalam populariti pematuhan syariah dalam sektor perniagaan dan pendidikan, serta lebih ramai wanita Islam yang memakai tudung.
Beliau berkata "formula kemenangan" PAS adalah kejayaan penggabungan personaliti agama dan kepimpinan teknokratnya, sambil menambah bahawa ini dimainkan di Terengganu apabila pasukan teknokrat agama Menteri Besar Dr. Ahmad Samsuri Mokhtar berjaya memenangi negeri itu dengan kemenangan bersih.
“Inilah sebabnya mereka menukar kepimpinan di Kelantan,” katanya merujuk kepada keputusan PAS pada malam pilihan raya untuk menggugurkan Ahmad Yakob dan Mohd Amar Nik Abdullah masing-masing sebagai menteri besar dan timbalan menteri besar. - DagangNews.com