TIDAK bernegara, tidak diiktiraf sebagai warganegara oleh mana-mana negara, menjejaskan berjuta-juta orang di seluruh dunia.
Pesuruhjaya Tinggi Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu bagi Pelarian (UNHCR) menganggarkan terdapat 4.2 juta orang tanpa kerakyatan di lebih 94 negara.
Walau bagaimanapun, angka itu dianggap lebih tinggi, memandangkan kebanyakan kerajaan tidak mengumpul data mengenai orang tidak bernegara di negara masing-masing.
Menurut UNHCR, di negara yang menempatkan 20 populasi tidak bernegara terbesar, sekurang-kurangnya 70,000 kanak-kanak tanpa kerakyatan dilahirkan setiap tahun. Kesan dilahirkan tanpa kerakyatan adalah teruk.
Kanak-kanak di lebih daripada 30 negara mesti mempunyai dokumentasi kewarganegaraan untuk menerima rawatan perubatan. Di sekurang-kurangnya 20 negara, kanak-kanak tanpa kerakyatan tidak layak untuk vaksinasi.
Tambahan pula, orang tanpa kerakyatan selalunya tidak boleh mengakses hak paling asas, termasuk mendaftarkan kelahiran kanak-kanak dan mengakses perkhidmatan kesihatan. Status mereka sangat mempengaruhi keupayaan untuk mendapatkan pendidikan dan memenuhi cita-cita dan impian masa depan mereka.
Di Malaysia, sekumpulan peguambela kanak-kanak telah menganggarkan bahawa lebih 300,000 kanak-kanak kehilangan peluang pendidikan kerana mereka tidak bernegara, pelarian, pencari suaka atau tidak berdokumen.
Kumpulan yang terdiri daripada badan seperti Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia, Persatuan Pediatrik Malaysia, dan Majlis Intervensi Awal Kanak-Kanak Kebangsaan menyatakan pada Mac, “Menafikan pendidikan kanak-kanak ini secara berkesan memenjarakan mereka, dan bakal anak mereka, dalam kemiskinan. Kanak-kanak ini bukan angka atau statistik, tetapi kehidupan sebenar yang rosak oleh tingkah laku dan tindak balas kita."
Pendidikan untuk Semua – Termasuk Orang Tanpa Negara
Yayasan RYTHM, cabang impak sosial Kumpulan QI, telah lama bekerjasama dengan organisasi yang berfikiran sama dalam projek membentuk yang menjadikan pendidikan sebagai pemangkin kepada transformasi sosial.
Yayasan ini tidak berbelah bagi dalam kepercayaan bahawa setiap kanak-kanak mesti mendapat peluang yang sama dan akses kepada pengetahuan dan pembelajaran, ini tidak mengecualikan kanak-kanak tanpa kerakyatan Malaysia.
Satu kerjasama pendidikan sedemikian ialah dengan Pembangunan Sumber Manusia bagi Kawasan Luar Bandar Malaysia (DHRRA) – sebuah NGO yang berdedikasi untuk membasmi kemiskinan dan inisiatif pemerkasaan orang ramai – untuk mendaftar dan mengekalkan kanak-kanak tanpa kerakyatan dan tidak berdokumen di sekolah.
Perkongsian itu baru-baru ini berkembang menjadi projek perpustakaan pinjaman buku teks untuk kanak-kanak terpinggir tanpa kerakyatan yang keluarganya tidak mampu membeli bahan pembelajaran yang mahal.
Kerjasama itu adalah sebahagian daripada inisiatif Hadiah Kehidupan (GOL) RYTHM, yang memfokuskan kepada keperluan komuniti dan individu yang kritikal dan mendesak. GOL telah berkembang untuk menyokong individu, kumpulan dan komuniti terpinggir di kawasan bandar dan luar bandar, yang bermula sebagai program peribadi oleh pengasas Kumpulan.
"Di Malaysia, tidak semua kanak-kanak tanpa kerakyatan boleh bersekolah," kata Maalini Ramalo, Pengarah Perlindungan Sosial DHRRA. "Sekiranya mereka layak untuk pendidikan awam, mereka mesti membayar yuran levi dan tidak layak untuk skim pinjaman buku teks kerajaan."
Maalini berasa kecewa kerana ramai kanak-kanak tanpa kerakyatan telah tidak hadir ke sekolah kerana kekangan kewangan.
“Keadaan memaksa ramai kanak-kanak berhenti kerana mereka daripada keluarga berpendapatan rendah, dan ibu bapa mereka tidak mampu menanggung perbelanjaan. Melalui inisiatif bersama RYTHM ini, kami ingin memastikan anak-anak tidak terganggu proses pendidikan asas mereka.
“Mereka tidak sepatutnya merasa membebankan ibu bapa mereka dan satu-satunya cara mereka boleh pergi ke sekolah adalah dengan membeli apa yang hanya tersedia untuk setiap kanak-kanak Malaysia yang didokumenkan secara percuma,” tambahnya.
'Seronoknya Melihat Rak Buku Kami Kosong'
RYTHM bekerjasama rapat dengan DHRRA dalam mendidik kanak-kanak yang kehilangan tempat tinggal. Selama ini, Yayasan itu menyumbangkan buku teks, pembiayaan levi, dan peruntukan seperti beg sekolah dan kasut kepada penerima yang dipilih oleh NGO.
Idea untuk mewujudkan perpustakaan pinjaman muncul apabila RYTHM baru-baru ini menawarkan untuk menyumbang lebih banyak buku teks kepada DHRRA. Maalini bersyukur kerana perpustakaan pada peringkat permulaan ini akan membantu 140 hingga 150 pelajar yang layak setiap tahun.
“Kami menghargai RYTHM yang tampil untuk membantu sebahagian daripada hampir 300 pelajar yang kami sokong pada masa ini. Kanak-kanak, terutamanya mereka yang mendaftar di sekolah bandar tanpa peruntukan, memerlukan semua bantuan yang mereka boleh dapatkan.”
Maalini berkata penerima bantuan akan digalakkan untuk menjaga buku yang mereka miliki untuk anak seterusnya mendapat manfaat pada tahun berikutnya. Dia amat teruja dengan inisiatif itu.
“Seronok melihat rak buku kami kosong. Dan apabila pelajar melengkapkan tahun akademik mereka dengan satu set, kami berharap dapat meminjamkan mereka kepada kumpulan pelajar seterusnya. Kami juga berharap penyenaraian setem peminjam terdahulu dapat memotivasikan anak tanpa kerakyatan seterusnya untuk berjaya di sekolah walaupun dalam keadaan yang mencabar.”
Sinar Harapan untuk Kanak-kanak Terbuang Berbakti
Tanggapan bahawa tidak semua dilahirkan sama, terutama bagi individu tanpa kewarganegaraan yang berusaha keras untuk diiktiraf.
Bagi Kiranyawathy yang berusia 11 tahun, perjalanan untuk mendapatkan kerakyatan Malaysia adalah panjang dan sukar.
"Saya telah berusaha untuk mendapatkan kewarganegaraan anak perempuan saya selama lima tahun tanpa sebarang hasil," kata bapanya, Deevan.
"Beberapa pihak, termasuk DHRRA, cuba membantu kami, tetapi permohonannya masih ‘dalam proses.’ Selain itu, untuk mendapatkannya mendaftar ke sekolah, pada awalnya, adalah sukar,” katanya.
Kiranyawathy menghargai skim pinjaman itu. “Saya teruja untuk mendapatkan buku yang saya perlukan untuk sekolah tahun depan. Saya akan menjaga mereka dan belajar lebih gigih untuk mencapai impian saya menjadi seorang guru,” kata murid Tahun Lima itu.
Subashini, 18, dan Darshini, 11, adalah dua daripada empat beradik yang dilahirkan oleh bapa warga Malaysia dan ibu warga Indonesia yang perkahwinan mereka tidak didaftarkan secara sah.
Malang menimpa keluarga apabila bapa mereka meninggal dunia, dan ibu kemudiannya meninggalkan mereka. Seorang bapa saudara Malaysia telah mengambil mereka, tetapi mereka masih belum menjadi warganegara.
"Perjalanan pendidikan kami tidak mudah kerana status kami," kata Subashini. “Ada kalanya, saya tidak mempunyai buku yang diperlukan semasa tahun rendah dan menengah. Selain itu, ada ketikanya saya tidak dapat hadir ke sekolah kerana kami tidak mampu membayar yuran levi.”
Subashini berminat untuk melanjutkan pelajaran ke peringkat tinggi tetapi bimbang tentang kos yang tinggi jika dia kekal tanpa kerakyatan.
“Kemampuan masih menjadi isu untuk keluarga kami. Walaupun saya dilahirkan kepada rakyat Malaysia dan kami telah diambil sebagai anak angkat secara sah oleh rakyat Malaysia, saya mungkin perlu membayar yuran pelajar antarabangsa, yang lebih tinggi di negara yang saya anggap milik saya sendiri.”
Dia bersyukur dengan skim pinjaman yang akan memberi manfaat kepada Darshini. “Inisiatif untuk adik saya ini akan membantu meringankan beban keluarga kami. Saya harap dia tidak perlu melalui apa yang saya lakukan.”
RYTHM menerima cadangan untuk geran kewangan dari sekarang hingga Ogos 2022 melalui e-mel di [email protected]. Dan klik di sini untuk mengetahui lebih lanjut tentang GOL dan cara anda boleh memohon. - DagangNews.com