Persepsi Rasuah 2023: Markah Malaysia naik 3 tangga tetapi bayangan reformasi belum tercapai bergantung kepada kesungguhan kerajaan perpaduan - C4 Center

Pusat Membanteras Rasuah dan Kronisme (C4 Center) mengambil maklum Indeks Persepsi Rasuah (CPI) Transparency International (TI) 2023 yang meletakkan Malaysia pada kedudukan ke-57 daripada 180 negara dengan skor 50 daripada 100.

Penemuan CPI mendedahkan bahawa skor Malaysia meningkat tiga mata dari 2022, menandakan satu langkah ke arah perubahan positif tentang bagaimana rasuah dilihat di negara ini.

Walaupun peningkatan markah itu boleh dianggap sebagai tanda kemajuan ke arah tadbir urus dan ketelusan yang lebih baik, C4 Centre tetap sedar akan pelbagai halangan yang Malaysia alami dari segi memerangi rasuah.

Penambahbaikan yang dilihat boleh dikaitkan dengan pelbagai penglibatan awam yang dijalankan oleh Kerajaan Perpaduan, susulan ikrar anti-rasuah reformis yang dibuat semasa Pilihan Raya Umum Ke-15.

Pada tahun pertama mereka berkuasa, kerajaan perpaduan telah menyatakan pendiriannya terhadap rasuah dengan jelas dengan mengambil langkah awal untuk meningkatkan bidang tumpuan seperti tadbir urus yang baik, ketelusan dan akauntabiliti awam.

Kerajaan perpaduan juga telah mengadakan sesi perundingan dengan pertubuhan masyarakat sivil (CSO) termasuk C4 Centre untuk memperhalusi cadangan bagi Akta Perolehan Kerajaan, mewujudkan jawatan teras dalam melaksanakan Rang Undang-undang Hak untuk Maklumat (RTI), dan memperhalusi pindaan yang diperlukan kepada Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010 dan Akta Rahsia Rasmi 1972.

Walaupun markah itu memberi harapan, perlu diingat bahawa 2023 bukanlah tahun yang lancar bagi kerajaan perpaduan. Terutamanya, kerajaan perpaduan  dikritik hebat kerana pilih kasih dalam cara ia cuba menyelesaikan kontroversi yang melibatkan ahli politik berprofil tinggi.

Sebagai contoh, keputusan pelik Peguam Negara/Pendakwa Raya untuk menghentikan 47 pertuduhan rasuah terhadap Timbalan Perdana Menteri I Ahmad Zahid Hamidi selepas pihak pendakwaan, pada pendapat hakim Mahkamah Tinggi yang mempengerusikan, berjaya mewujudkan kes prima facie terhadapnya.

Beliau kemudiannya diberikan perintah pelepasan tidak berjumlah pembebasan (DNAA). Begitu juga, keputusan untuk mendakwa bekas Perdana Menteri Tan Sri Muhyiddin Yassin, atas dakwaan rasuah dalam kes Jana Wibawa, namun Tengku Zafrul Abdul Aziz - yang pada masa itu menjadi Menteri Kewangan, dan kini Menteri Pelaburan, Perdagangan dan Industri - langsung tidak didakwa sama sekali.

Peristiwa penting lain yang memerlukan perhatian teliti termasuk keputusan untuk memperbaharui kontrak Boustead Heavy Industries Corporation Bhd (BHIC) yang terlibat dalam skandal Scorpene untuk projek LCS, dan Pharmaniaga untuk ventilator yang rosak, walaupun pendedahan mengejutkan oleh Jawatankuasa Kira-kira Awam (PAC) salah urus dan ketidakpatuhan peraturan perolehan awam.

Tambahan pula, pemboleh rasuah seperti naungan dan kronisme terus berterusan dan tidak ditangani. Pelantikan politik sebagai pemegang jawatan berpengaruh syarikat berkaitan Kerajaan (GLC) dikekalkan di bawah kepimpinan Anwar Ibrahim selama setahun.

Walau bagaimanapun, adalah penting untuk ambil perhatian bahawa walaupun dalam situasi di mana usaha bersepadu diambil untuk menghapuskan rasuah, kekurangan kebebasan badan penyiasatan dan penguatkuasaan daripada Eksekutif - khususnya Perdana Menteri Anwar Ibrahim sendiri - menimbulkan keraguan terhadap prinsip keputusan beroperasi.

Pendakwaan baru-baru ini terhadap bekas Menteri Kewangan Daim Zainudin serta ahli Bersatu Wan Saiful Wan Jan atas kesalahan berkaitan rasuah telah mencetuskan pengkritik Anwar, dengan ramai yang mendakwa bahawa ini adalah pendakwaan terpilih bagi tujuan Anwar membungkam atau membalas dendam terhadap musuh politiknya. .

Tanpa pembaharuan yang diperlukan yang akan menjamin kebebasan institusi pembanteras rasuah kita daripada pengaruh Eksekutif, mana-mana dan semua tindakan sedemikian akan dicemari oleh persepsi motivasi politik tidak kira betapa berprinsip niat asalnya — ini pastinya menjadi penghalang besar bagi usaha anti-rasuah kerajaan dalam jangka panjang tanpa adanya persetujuan daripada semua masyarakat, tanpa mengira fahaman politik.

Memandangkan komitmen Anwar Ibrahim untuk mengangkat Malaysia ke tahap 25 negara teratas bagi penarafan CPI dalam tempoh sepuluh tahun akan datang, adalah penting bagi kerajaan perpaduan untuk melaksanakan reformasi anti-rasuah yang sebenar dan substantif.

Berdasarkan perkembangan ini, C4 Centre dengan ini menyeru kerajaan untuk mengutamakan pembaharuan kritikal yang tertumpu kepada memastikan pengawasan bebas terhadap kerajaan dan entiti awam yang berkaitan.

C4 Centre yakin bahawa memberikan kebebasan sebenar kepada institusi ini dan memperkasakan mereka untuk bertindak tanpa rasa takut atau pilih kasih akan merapatkan jurang yang berterusan dalam tadbir urus awam dan meningkatkan dengan ketara skor CPI masa depan kami.

Pusat C4 mengesyorkan perkara berikut dengan segera:

• Perpisahan pejabat Peguam Negara dan Pendakwa Raya untuk memastikan kebebasan dalam semua pendakwaan. Selaras dengan ini, garis panduan pendakwaan harus dirumuskan untuk menggambarkan fungsi, prosedur dan pertimbangan berkaitan yang terlibat dalam mencapai keputusan untuk mendakwa atau menghentikan pendakwaan terhadap individu.
   
• Reformasi Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM). Ini termasuk memberikannya kebebasan penuh dalam kapasiti penyiasatan sebagai satu-satunya badan antirasuah. Badan penyelia bebas juga harus ditubuhkan untuk menilai operasi penting SPRM seperti pelantikan Ketua Pesuruhjaya dan bajetnya.
   
• Menggubal Tatakelakuan dan Etika Menteri untuk mengawal selia dan menangani pemboleh rasuah seperti konflik kepentingan, nepotisme, naungan dan kronisme. Khususnya, Kod ini harus berusaha untuk menghapuskan amalan pelantikan politik kepada GLC dan SOE. - DagangNews.com