Belum ada telko setuju guna 5G: soal harga jadi isu besar

Oleh NABILA YASMIN RAZIB
nabila@dagangnews.com

KUALA LUMPUR 11 Nov -   Tiada satu pun daripada syarikat telekomunikasi mudah alih utama Malaysia telah bersetuju untuk menggunakan rangkaian 5G kerajaan berikutan isu ketelusan dan harga, menjelang pelancaran yang dirancang untuk bulan depan, kata agensi kerajaan dan eksekutif industri. 

Bagaimanapun, pemborong rangkaian milik kerajaan, Digital Nasional Berhad (DNB) memberitahu Reuters, pihaknya masih berharap untuk melancarkan perkhidmatan 5G di tiga pusat bandar, sambil perbincangan masih diteruskan dengan pengendali mudah alih.

Negara Asia Tenggara itu, yang ketinggalan dalam pelancaran 5G serantau, melancarkan rancangan untuk rangkaian perkongsian tunggal pada Februari dan berharap ia akan membantu mempercepatkan pembinaan infrastruktur di seluruh negara. 

Pendekatan yang diterajui kerajaan serupa telah diuji di beberapa pasaran lain termasuk Mexico, tetapi sebahagian besarnya gagal. 

Kekurangan sokongan industri untuk inisiatif kerajaan memperlihatkan kebimbangan korporat terhadap campur tangan kerajaan dan ketelusan dalam negara yang masih bergelut dengan skandal rasuah berbilion dolar 1MDB.

Malaysia telah kehilangan keyakinan pelabur asing baru-baru ini di tengah-tengah ketidakstabilan politik, susulan pentadbiran ketiga dalam tempoh beberapa tahun selepas kerajaan mengambil alih kuasa pada Ogos. Skandal 1MDB juga telah mencemarkan reputasinya dan membabitkan bekas perdana menteri. 

DNB mengesahkan bahawa tiada persetujuan dengan syarikat komunikasi mudah alih telah dicapai dan mengakui tempoh masa untuk rundingan telah "terlalu optimistik". 

Agensi itu kini akan berusaha untuk mengadakan perjanjian jangka panjang rasmi awal tahun depan dan meneruskan perbincangan untuk menggunakan perkhidmatan 5G di tiga kawasan tengah, termasuk ibu kota Kuala Lumpur, bulan depan.

"Sasaran sekarang ialah untuk mempunyai rangkaian langsung, meliputi sejumlah 500 tapak menjelang akhir Disember, dengan sekurang-kurangnya beberapa pengendali turut serta untuk menyediakan rangkaian 5G kepada pengguna akhir," kata Ketua Pegawai Teknologi Ken Tan.

DNB tidak menyatakan apa yang akan berlaku jika tiada pengendali bersetuju untuk menjadi sebahagian daripada penempatan itu.

Sementara itu syarikat telekomunikasi yang telah melabur dalam peningkatan infrastruktur untuk menyokong perkhidmatan 5G, bimbang pelan rangkaian 5G akan mengakibatkan monopoli negara, menjejaskan perniagaan mereka dan mengehadkan akses mereka kepada teknologi masa depan, kata tujuh sumber industri.

Mereka enggan dikenali kerana sensitiviti perkara itu. 

Tiga sumber menjangkakan rancangan kerajaan itu boleh memusnahkan sehingga RM45 bilion (AS$10.8 bilion) dalam nilai pasaran merentas semua pengendali mudah alih termasuk Axiata Group, DiGi.com dan Maxis (MXSC.KL). 

Sumber bagaimanapun tidak menyatakan kerugian akan ditanggung untuk tempoh berapa lama.

"Menjelang 2030, majoriti rangkaian akan menggunakan 5G, kemudian terdapat pengehadan yang dikuatkuasakan pada aset sedia ada (bukan rangkaian 5G) kami," kata salah seorang sumber. 

"Penilaian (perniagaan kami) akan turun dari semasa ke semasa dan ia akan kembali dan merugikan pemegang saham kami."

Di bawah rancangan itu, DNB akan memegang semua hak spektrum 5G serta membina dan menyelenggara keseluruhan rangkaian, dengan pengendali menggunakan infrastruktur untuk menyediakan perkhidmatan mudah alih. 

Axiata dan DiGi enggan mengulas mengenai perkara tersebut. 

Maxis dalam satu kenyataan berkata ia telah lama bersedia untuk melancarkan 5G di negara ini. 

"Kami akan terus memberi tumpuan kepada tujuan kami untuk berkhidmat kepada rakyat dan perusahaan Malaysia, dan memainkan peranan penting untuk menyokong cita-cita digital negara," katanya.

Sumber syarikat itu berkata di bawah pelan harga yang dicadangkan, syarikat telekomunikasi itu dijangka membayar lebih daripada sepatutnya jika mereka melancarkan 5G sendiri. 

Pelan itu tidak mengambil kira keperluan tambahan berkaitan jumlah trafik dan kos luar jangka, antara isu lain, kata mereka.

Menurut dokumen dalaman yang disemak oleh Reuters, syarikat telekomunikasi telah meminta "semakan meluas" kepada cadangan harga DNB, dengan mengatakan ia tidak menunjukkan kecekapan kos yang dijanjikan. 

"Harga merupakan jaminan yang boleh kami perolehi terhadap kualiti rangkaian," kata sumber. 

Sumber itu berkata syarikat itu juga telah mendapatkan jaminan bahawa DNB akan beroperasi semata-mata sebagai pembekal borong dan tidak akan menempah kapasiti 5G untuk dirinya sendiri atau menyimpan untuk peruncit. 

Kebimbangan itu menyerlahkan kebimbangan pelabur tentang pengaruh kerajaan Malaysia dalam isu korporat, dengan kebanyakan syarikat awam bermodal besar di negara ini merupakan syarikat berkaitan kerajaan sebagai pemegang saham utama. 

DNB berkata harga saham syarikat telekomunikasi terkemuka stabil sejak pengumuman pelan itu lapan bulan lalu. Ia juga berkata pelancaran pantas akan membawa kepada peningkatan dalam trafik data yang akan meningkatkan pendapatan pengendali, manakala pelan borong akan membantu menjimatkan berbilion dolar pelaburan.

Ketua Pegawai Operasi DNB Dushyan Vaithiyanathan berkata, pelan itu berkemungkinan hanya menelan belanja sekitar RM16.5 bilion, kira-kira separuh daripada RM30 bilion-RM35 bilion ringgit yang perlu dibelanjakan untuk membina rangkaian 5G itu sendiri. 

"Kerajaan tidak cuba mengambil periuk nasi mereka... Kami mahu menyampaikan kualiti perkhidmatan tertinggi pada harga terendah, supaya ia memberi kami lebih kepastian dari segi kos pemulihan semasa kami memulakan pelancaran 5G ," kata Dushyan kepada Reuters. 

DNB bagaimanapun mengakui ketelusannya telah dipersoalkan, sambil menambah bahawa pengawal selia komunikasi negara akan meletakkan garis panduan yang ketat di khalayak ramai untuk memastikan penetapan harga yang adil dan pelancaran yang lancar. 

"Kami bekerjasama rapat dengan (pengawal selia). Kami mahukan penelitian, supaya orang ramai tidak boleh masuk dan mengubah prinsip apa yang kami sasarkan dengan 5G," kata Dushyan.  -DagangNews.Com