Menangani rintangan antimikrob dalam sektor kesihatan haiwan | DagangNews Skip to main content

Menangani rintangan antimikrob dalam sektor kesihatan haiwan

Oleh Dato’ Dr Quaza Nizamuddin Hassan Nizam

Minggu Kesedaran Antimikrob Sedunia (WAAW) disambut setiap tahun dari 18-24 November untuk meningkatkan kesedaran, menggalakkan pemahaman dan menggalakkan amalan terbaik dalam kalangan semua pihak berkepentingan untuk memerangi rintangan antimikrob (AMR).

 

Tema tahun ini, "Didik, Advokasi dan Bertindak Sekarang" (Educate, Advocate and Act Now), menonjolkan keperluan untuk mendidik pihak berkepentingan tentang AMR, menyokong komitmen berani, dan mengambil tindakan konkrit untuk mencegah dan menangani AMR.

 

Laporan 2014 mengunjurkan bahawa kegagalan untuk membendung AMR boleh menyebabkan 10 juta kematian di seluruh dunia menjelang 2050.

 

Begitu juga, laporan 2024 oleh Pertubuhan Kesihatan Haiwan Dunia dan Bank Dunia menganggarkan bahawa AMR boleh mengurangkan pengeluaran ekonomi global sebanyak AS$1.5 trilion setiap tahun.

 

 

Dato’ Dr Quaza Nizamuddin Hassan Nizam
Dato’ Dr Quaza Nizamuddin Hassan Nizam

 

 

Malaysia merekodkan 3,500 kematian berkaitan AMR pada 2019 sahaja, menekankan keperluan mendesak untuk menangani bahaya yang jelas dan sekarang ini.

 

AMR merujuk kepada ketahanan terhadap antibiotik, antivirus, antijamur, dan antiprotozoal. Pendekatan multisektoral, pelbagai disiplin dan pelbagai pihak diperlukan untuk memerangi isu ini.

 

Pada 26 September 2024, Mesyuarat Peringkat Tinggi mengenai Kerintangan Antimikrobial Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu telah mengesahkan deklarasi politik untuk menangani AMR, mengukuhkan komitmen untuk mengurangkan kesannya terhadap manusia, haiwan dan alam sekitar.

 

Sejak 2017, Malaysia telah bertindak dengan membentuk Jawatankuasa Ketahanan Antimikrob Kebangsaan (NARC) yang menyelaras usaha memerangi AMR melalui pelaksanaan Pelan Tindakan Malaysia Mengenai Rintangan Antimikrob (MyAP-AMR).

 

Antimikrobial digunakan pada manusia, haiwan dan tumbuhan, menjadikannya penting untuk melibatkan semua pihak berkepentingan untuk meningkatkan kesedaran dan menggalakkan keperluan mendesak untuk menangani AMR dengan berkesan.

 

Dalam sektor kesihatan haiwan, pelbagai langkah telah pun dilaksanakan, tetapi terdapat keperluan untuk memperkukuh dan meningkatkan inisiatif ini.

 

Peranan Pendidikan dan Kesedaran

Kekurangan kesedaran dan pengetahuan yang tidak mencukupi tentang mekanisme dan risiko rintangan dadah memburukkan lagi AMR dalam haiwan manakala penyebarannya kepada manusia dan alam sekitar telah dilaporkan.

 

Program pendidikan berterusan adalah penting untuk memaklumkan pihak berkepentingan tentang AMR dan implikasinya.

 

Menghentikan Penggunaan Antimikrob sebagai Penggalak Pertumbuhan secara berperingkat

Penggunaan antimikrobial dalam makanan haiwan sebagai penggalak pertumbuhan memberi kesan kepada AMR.

 

Menyedari perkara ini, Jabatan Perkhidmatan Veterinar Malaysia telah mengharamkan 14 antimikrobial untuk digunakan dalam bahan tambahan makanan dan penggalak pertumbuhan.

 

Ini sejajar dengan usaha global untuk menghapuskan antimikrobial yang penting dari segi perubatan untuk tujuan bukan terapeutik.

 

Memperkukuh Preskripsi Veterinar

Memahami jangkitan dan mencadangkan rawatan yang sesuai harus berdasarkan penilaian yang betul oleh profesional.

 

Doktor haiwan harus menggunakan garis panduan rawatan dan penggunaan ujian sensitiviti antimikrob (AST) untuk mengenal pasti mikrob yang menyebabkan jangkitan.

 

Antimikrobial spektrum sempit harus digunakan berbanding dengan spektrum luas untuk mengurangkan kejadian AMR.

 

Pengawasan AMR

Pelaporan berterusan penggunaan antimikrob dan keputusan AST oleh pengamal swasta kepada Jabatan Perkhidmatan Veterinar adalah penting untuk memantau kesan dan penyebaran AMR dan menilai keberkesanan intervensi.

 

Meneroka Alternatif kepada Antimikrobial

Alternatif berasaskan bukti, seperti asid organik dan garamnya, bahan tambahan fitogenik, prebiotik, probiotik, dan enzim mikrob yang diberi makan langsung, harus dipertimbangkan untuk digunakan dalam industri haiwan.

 

Walau bagaimanapun, penggunaannya mesti mempertimbangkan kos, keberkesanan, dan akibat yang tidak diingini.

 

Meningkatkan Langkah Biosekuriti

Mengurangkan penggunaan antimikrob di ladang memerlukan langkah biosekuriti yang teguh, termasuk program vaksinasi yang disesuaikan, pemakanan yang betul dan amalan penternakan yang berkesan seperti kebersihan yang betul, sanitasi dan pengurusan baja.

 

Sistem perumahan yang dipertingkatkan untuk haiwan ternakan, seperti sistem penternakan rumah tertutup untuk ayam itik dan khinzir akan meningkatkan produktiviti, mengurangkan beban penyakit dan menurunkan kadar kematian.

 

Di sebalik manfaatnya, penggunaan anak angkat masih rendah di Malaysia. Sokongan kerajaan dalam memperkemas kelulusan dan mengurangkan kos boleh memudahkan penggunaan yang lebih meluas.

 

Sistem pertanian rumah tertutup bukan sahaja meningkatkan kesihatan dan produktiviti haiwan tetapi juga mengurangkan kesan alam sekitar pertanian.

 

Kerjasama antara sektor awam dan swasta adalah penting untuk memodenkan infrastruktur pertanian. Inisiatif sedemikian akan meletakkan sektor pertanian Malaysia untuk pertumbuhan yang mampan sambil menangani isu kritikal seperti rintangan antimikrob.

 

Menangani Amalan Jualan dan Pelupusan Dalam Talian

Penjualan antimikrob dan ubat haram dalam talian yang tidak terkawal menyumbang kepada ubatan sendiri dan AMR.

 

Penguatkuasaan ketat peraturan dan pelaporan awam melalui platform seperti https://moh.spab.gov.my adalah penting.

 

Doktor haiwan juga harus mendidik petani dan pemilik haiwan peliharaan tentang pelupusan yang betul antimikrob yang telah tamat tempoh atau tidak digunakan untuk meminimumkan pendedahan alam sekitar.

 

Antimikrobial adalah penting untuk merawat jangkitan, tetapi penggunaannya mestilah berhemat, bertanggungjawab dan sesuai.

 

Menangani AMR memerlukan tanggungjawab kolektif daripada semua pihak berkepentingan, menekankan penyelesaian dan kerjasama.

 

WAAW 2024 ialah peluang penting untuk menyatukan usaha dalam memerangi cabaran global ini dengan pendekatan keseluruhan masyarakat. - DagangNews.com

 

Dato’ Dr Quaza Nizamuddin Bin Hassan Nizam adalaj Profesor di Fakulti Kesihatan dan Sains Perubatan, Taylor's University. Beliau sebelum ini berkhidmat sebagai Ketua Pengarah Jabatan Perkhidmatan Veterinar Malaysia (2017-2020) dan sebagai Presiden Persekutuan Persatuan Veterinar Asia (2020-2022).