Potensi kelab bola sepak Malaysia sebagai model perniagaan

Kelab-kelab bola sepak Malaysia kini berada dalam fasa penting transformasi, bergerak daripada sekadar organisasi sukan kepada entiti perniagaan yang lebih kompleks dan dinamik.

Walaupun bola sepak merupakan sukan paling popular di Malaysia, dengan jutaan peminat setia di seluruh negara, kebanyakan kelab masih bergelut dengan cabaran kewangan.

Cabaran ini semakin dirasai dalam era globalisasi bola sepak, di mana perubahan pesat dalam landskap industri menuntut kelab menjadi lebih inovatif dan berdaya tahan untuk kekal relevan.

Peralihan Liga Malaysia kepada sistem penswastaan pada tahun 2020 memberikan peluang kepada kelab untuk menjana pendapatan daripada pelbagai sumber seperti penajaan, hak penyiaran, dan jualan barangan rasmi.

Langkah ini bertujuan mengurangkan kebergantungan kepada dana kerajaan negeri, yang sering kali tidak konsisten dan dipengaruhi oleh faktor politik.

Namun, perjalanan ke arah kemampanan kewangan bukanlah mudah.

Kelab-kelab ini menghadapi cabaran sengit seperti persaingan dengan liga antarabangsa yang lebih dominan, ketidakstabilan sokongan peminat tempatan, serta kesukaran dalam menarik penajaan besar daripada jenama ternama.

Antara cabaran utama adalah isu cetak rompak, terutama barangan rasmi seperti jersi, yang memberi kesan besar terhadap pendapatan kelab.

Harga jersi rasmi yang tinggi sering kali menyebabkan peminat lebih cenderung membeli barangan tiruan, sekaligus mengurangkan hasil jualan kelab.

Justeru, kejayaan Perak FC menawarkan jersi rasmi pada harga serendah RM39 membuktikan bahawa pendekatan yang lebih mesra rakyat boleh menarik minat penyokong untuk menyokong kelab melalui pembelian barangan rasmi.

Langkah sebegini bukan sahaja membantu meningkatkan pendapatan, tetapi juga memperkukuhkan hubungan antara kelab dan penyokong.

Selain itu, pengalaman penyokong perlu diberi perhatian utama. Penambahbaikan infrastruktur stadium, penyediaan aplikasi kelab interaktif, dan hiburan tambahan di hari perlawanan boleh meningkatkan kehadiran penyokong ke stadium.

Contohnya, pakej lawatan stadium yang memaparkan kemudahan eksklusif atau aktiviti khas seperti sesi bergambar dan autograf bersama pemain dapat mencipta pengalaman unik yang meningkatkan kesetiaan peminat.

Dari sudut pemasaran, kelab bola sepak Malaysia perlu memanfaatkan potensi besar platform digital. Penjenamaan agresif melalui media sosial, kolaborasi dengan jenama besar, dan penggunaan teknologi moden seperti blockchain untuk jualan tiket digital atau memorabilia Non-Fungible Token (NFT) adalah langkah yang boleh diteroka.

Kelab seperti Johor Darul Ta'zim (JDT) telah membuktikan bahawa pelaburan dalam pemasaran digital dan fasiliti bertaraf antarabangsa mampu menjadikan kelab sebagai jenama global yang menarik perhatian pelabur dan penyokong.

Pelaburan dalam pembangunan bakat muda juga amat penting untuk memastikan kelab dapat bergantung kepada pemain tempatan yang berbakat dan tidak terlalu bergantung kepada pemain import.

Peningkatan dalam pengurusan akademi bola sepak, sokongan kewangan jangka panjang, serta pendedahan pemain muda ke peringkat antarabangsa akan membantu meningkatkan daya saing kelab.

Selain itu, hak penyiaran Liga Malaysia perlu distruktur semula supaya kelab-kelab dapat menerima pulangan yang lebih setimpal. Kualiti siaran yang lebih tinggi serta perkongsian keuntungan yang adil akan membantu menarik lebih ramai penonton dan memperluaskan pengaruh liga di peringkat serantau.

Akhirnya, perancangan jangka panjang perlu menjadi keutamaan bagi memastikan kelab tidak hanya mengejar kejayaan jangka pendek seperti trofi semusim, tetapi juga membina asas yang kukuh untuk kelestarian masa hadapan.

Ini termasuk pengurusan kewangan yang telus, strategi pemasaran yang inovatif, dan pengukuhan hubungan dengan penyokong. Dengan melaksanakan langkah-langkah ini secara holistik, kelab bola sepak Malaysia berpotensi untuk berkembang bukan sahaja sebagai entiti sukan, tetapi juga sebagai model perniagaan yang kukuh, mampan, dan berdaya saing di peringkat global.

Transformasi ini, jika dilaksanakan dengan baik, bukan sahaja akan membawa keuntungan kepada kelab bola sepak tetapi juga memberi impak positif kepada ekonomi negara, memperkukuhkan imej bola sepak Malaysia di persada dunia.

Kelab-kelab yang berjaya seperti JDT boleh menjadi inspirasi kepada kelab lain, menunjukkan bahawa kejayaan adalah mungkin dengan visi yang jelas, pengurusan yang cekap, dan strategi perniagaan yang mantap. - DagangNews.com

Muhamad Nasrullah Bin Zamri merupakan Pensyarah Jabatan Pengurusan dan Perniagaan Universiti Teknologi MARA (UiTM) Cawangan Perak