Kenaikan RM1.2 bilion kos RTS Link seperti dilapor Ketua Audit Negara pasti beri kesan kepada kewangan negara - penganalisis

KUALA LUMPUR 10 Julai - Berita terkini mengenai kos Sistem Transit Rapid (RTS Link) meningkat RM1.207 bilion kepada RM5.24 bilion daripada unjuran RM4.038 bilion pada 2018 telah mendorong penganalisis mempersoalkan bagaimana lantunan kos tersebut boleh memberi kesan kepada kedudukan kewangan semasa kerajaan.

Menurut penemuan Laporan Ketua Audit Negara 2/2024, jumlah peruntukan daripada kerajaan untuk RTS serta Transit Aliran Massa Lembah Klang telah dibelanjakan mengikut projek infrastruktur awam yang diluluskan.

Pakar pengangkutan Rosli Azad Khan memberitahu StarBiz bahawa berdasarkan penemuan terbaru daripada laporan AG mengenai kedua-dua Mass Rapid Transit Line 1 (MRT1) dan MRT2, syarikat Mass Rapid Transit Corp Sdn Bhd (MRT Corp) mesti mengambil tanggungjawab dan memberikan penjelasan terperinci tentang mengapa kos terlalu berlebihan.

Menurut Rosli, sebelum ini, anggaran permintaan yang melambung digunakan untuk mewajarkan kos tinggi bagi kedua-dua MRT1 dan MRT2.

Ini telah menyebabkan pengkritik mempersoalkan sama ada isu serupa mungkin timbul dengan projek lain.

“Saya percaya kerajaan mesti mengambil serius laporan Ketua Audit Negara, dan mempertimbangkan untuk menangguhkan projek berprestij ini.

“Ada keperluan untuk mengkaji semula dan mengutamakan mereka di samping keperluan segera lain seperti sekolah usang di Sarawak, kekurangan bekalan air di Sabah dan Kelantan, hospital tidak mencukupi di banyak negeri, dan infrastruktur sosial asas lain yang kekurangan di banyak kawasan di seluruh negara, kecuali Lembah Klang,” katanya.

Tambahnya, terdapat juga beberapa alternatif lain yang mampu milik dalam pengangkutan massa yang perlu dipertimbangkan oleh kerajaan selain daripada projek LRT dan MRT.

“Contoh sistem sedemikian boleh dilihat di Kuching, Sarawak, dan sistem serupa sedang diuji di Putrajaya. Kerajaan mesti berani berbincang dengan pakar dan berdebat sistem mana yang patut diguna pakai, terutama dalam iklim kewangan semasa,” katanya.

Rosli berkata, peluang untuk sistem transit massa yang lebih baik yang disesuaikan dengan setiap lokaliti, selaras dengan permintaan penumpang, dan pemansuhan secara beransur-ansur lebuh raya baharu yang memihak kepada penggunaan kereta, mesti kekal terbuka untuk perbincangan dan cadangan.

“Jumlah besar dana awam yang dilaburkan dalam LRT3 dan RTS, dan komitmen untuk membina LRT Pulau Pinang dan MRT3, sukar untuk dibenarkan apabila alternatif yang lebih murah tidak dipertimbangkan.

"Jika tiada perubahan dalam proses membuat keputusan untuk projek berprestij ini, laporan AG seterusnya berkemungkinan akan menyerlahkan masalah dan kerugian yang sama," katanya.

Wan Agyl Wan Hassan, rakan kongsi pengurusan di Agyl and Partners bersetuju, menyatakan bahawa adalah menjadi penting untuk menerima pakai pendekatan yang menekankan kecekapan dan akauntabiliti untuk mengawal kos dan memastikan penyiapan tepat pada masanya untuk kebaikan yang lebih besar.

Beliau berkata membendung kos boleh dilaksanakan dalam beberapa cara, termasuk menangani potensi rasuah dan salah urus.

“Kami memerlukan langkah antirasuah yang ketat dan badan pengawasan bebas yang mempunyai kuasa untuk menyiasat dan mendakwa penyelewengan tanpa campur tangan politik. Ketelusan adalah kunci,” katanya.

Beliau juga berkata proses perolehan tidak boleh dicemari oleh pilih kasih, kerana kontrak harus diberikan berdasarkan merit dan bukan hubungan.

Pembidaan terbuka harus menjadi kebiasaan, kata Wan Agyl, dan sekiranya kontraktor tidak melaksanakan, penalti atau penggantian harus diberikan untuk mengelakkan kos meningkat.

Wan Agyl berkata faktor lain yang perlu dipertimbangkan ialah ketidakcekapan birokrasi, yang perlu ditangani untuk mempercepatkan kemajuan dan mengurangkan kos.

“Ini bermakna mengurangkan kerenah birokrasi, memperkemas proses kelulusan dan menghapuskan halangan kawal selia yang tidak perlu. Belajar daripada amalan terbaik antarabangsa adalah penting.

"Jika negara lain boleh membina infrastruktur serupa dengan lebih cekap, Malaysia mesti menerima pakai kaedah tersebut," katanya.

Tambahnya, bagi memastikan kejayaan projek seperti MRT3 dan RTS, pendekatan mudah yang mengutamakan ketelusan, akauntabiliti dan kecekapan perlu dipertahankan di semua peringkat.

“Ini bukan sahaja mengenai tanggungjawab fiskal; ia mengenai kemajuan negara dan kesejahteraan rakyatnya,” katanya.

Mengenai sama ada defisit fiskal negara akan terus terjejas oleh peningkatan kos projek-projek ini, Wan Agyl berkata, pada pandangannya, projek-projek itu akan meningkatkan defisit.

Beliau berkata apabila projek melebihi bajet mereka, kerajaan perlu berbelanja lebih dan meminjam lebih banyak, membawa kepada hutang yang lebih tinggi dan mengurangkan wang untuk perkhidmatan penting seperti penjagaan kesihatan dan pendidikan.

“Kelewatan juga bermakna kita terlepas jangkaan hasil, menjadikan keadaan kewangan lebih teruk. Untuk menyelesaikannya, kerajaan mesti mengawal kos dengan lebih baik dan menguruskan projek dengan cekap,” katanya.

Selain itu, Rosli berkata semua bajet untuk projek adalah di bawah perbelanjaan pembangunan (DE), iaitu kira-kira RM90 bilion mengikut Bajet 2024.

“Daripada jumlah bajet, iaitu RM393.8 bilion, RM303.8 bilion adalah untuk perbelanjaan mengurus (opex) dan RM90 bilion untuk DE.

“Saya fikir dengan defisit fiskal, jumlah untuk DE tahun depan akan menjadi lebih sedikit, kerana Kementerian Kewangan tidak boleh mengurangkan operasi," katanya. - DagangNews.com